طراحی و ساخت سوله و سالن چند منظوره ورزشی
اجرا مجموعه ورزشی که در شمار واحدهای تجاری قرار می گیرند به علت تنوع در سازه و استاندارد های مخصوص به خود در میان پروژه های ساخت از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.
طراحی و اجرا سوله و سالن ورزشی با هر کاربری ای که باشد نیازمند استفاده از نیروی متخصص و ماهر در این حوزه است، زیرا معماری و نوع امکانات و ویژگی های فضاهای ورزشی با توجه به ماهیت رشته های ورزشی، موقعیت و اقلیم منطقه، ظرفیت باشگاه و بسیاری موارد دیگر متغیر هستند.
شرکت توسعه صنعت بین الملل کیاسا به عنوان طراح و مجری تخصصی اماکن ورزشی، علاوه بر ساخت سوله های ورزشی که برای باشگاه چند منظوره ورزشی، استخر و سایر فضاهای ورزشی استفاده میشود، تجهیز و راه اندازی اماکن ورزشی و تفریحی را نیز انجام میدهد.
ساخت سوله ورزشی
استفاده از سازه اسکلت بتنی در ساخت سالن ورزشی چند منظوره به علت وزن سازه به شدت بالا و هزینه بالا احداث سوله و نیز زمان انتظار ساخت سوله، به هیچ عنوان توصیه نمیشود، اگر دنبال یک انتخاب مطمئن، ارزان و سریع برای راه اندازی و تجهیز سالن ورزشی چند منظوره هستید، استفاده از استراکچر فلزی و سازه های سوله ای، پیشنهاد بهینه‌ای برای ساخت سالن ورزشی می‌باشد.
این نوع از سوله‌ها که مناسب برای اماکن ورزشی است در ابعاد مختلف ساخته میشود. امروزه به جای استفاده از ساختمان‌‌های پر هزینه و سنگین از سوله با اسکلت فلزی سبک و دهانه‌های بزرگ استفاده میشود، که علاوه بر مقرون به صرفه بودن، در وقت و زمان اجرا فضاهای ورزشی نیز صرفه جویی میشود.
برای مشخص کردن ابعاد سوله در ابتدا باید مشخص کرد که در این ورزشگاه چه نوع ورزش‌هایی انجام خواهد شد، زیرا هر نوع ورزشی نیاز به فضای خاص خود و استانداردهای ویژه ای دارد.
برای ساخت سوله ورزشی از انواع سوله مانند سوله تیر ورق و سوله خرپایی میتوان استفاده کرد. یکی از سازه های مناسب برای این بنا استفاده از سوله سبک و روش خرپا می باشد که در صورت بزرگ تر بودن دهانه از ۲۰ متر در خرپا ارزانتر است. لذا در صورت بزرگی سالن ورزشی استفاده از خرپا هزینه را کاهش می دهد.
این سازه دارای وزن کمتری نسبت به سوله تیر ورق است. سبکی در سازه همیشه کاهش هزینه را به دنبال دارد. تنوع در شکل پذیری دست ما را ساخت انواع سالن ورزشی باز می گذارد. ایجاد سالن با دهانه های بزرگ بدون ستون این سوله را برای ورزش های با فضای بزرگ ایده آل می سازد.
استفاده از سوله تیر ورق نیز برای سازه ورزشی با دهانه زیر ۲۰ مناسب است که هزینه کمتری دارد
ابعاد ساخت سوله ورزشی :
| نوع ورزش برای مسابقات ورزشی | ابعاد مورد نیاز |
| فوتسال/ فوتبال سالنی | عرض : حداقل ۱۸ متر و حداکثر ۲۵ متر* طول : حداقل ۳۸ متر و حداکثر ۴۲ متر |
| هندبال | طول ۴۰ متر * عرض ۳۰ متر |
| والیبال | طول زمین ۱۸متر* عرض آن ۹ متر |
| بسکتبال | ۲۸ متر طول *۱۵ متر عرض یا طول ۴۵ *عرض ۲۵
ارتفاع سبد از زمین 3/5 متر و حداقل ارتفاع سالن نیز 7 متر |
| بدمینتون | ۶٫۱۰ در ۱۳٫۴۰ متر |
| استخر | سه سایز استاندارد دارد که شامل : ۱۳٫۵ در ۲۵ , ۱۶در ۳۳ , ۲۵ در ۵۰ متر |
| کاراته | ۸ متر* ۸ متر |
| جودو | ۱۶ در ۱۶ محوطه کامل و ۸ در ۸ محوطه میانی |
سایر الزامات مهمی در ساخت یک سالن ورزشی چند منظوره استاندارد با استفاده از سوله اسکلت فلزی:
خط اوت یا حد فاصله خط زمین تا دیوار و یا تا محل استقرار تماشاچیان که به حریم امن زمین بازی نیز نامیده میشود باید حداقل 2-3 متر از هر طرف باشد.
ارتفاع سالن‌ها هم حداقل 4 متر برای ورزشهای رزمی و تنیس روی میز و به طور میانگین7- 12 متر برای رشته‌های توپی است.
باید در فاصله هر 10 متر بر روی محیط سوله ، یک درب خروجی وجود داشته باشد.
ساخت و تجهیز سوله ورزشی سبک خرپایی برای سالنهای ورزشی نیاز به دانش بالایی در رابطه با اصول نقشه کشی و محاسبات مهندسی داردکه شرکت کیاسا در امر طراحی و ساخت اماکن ورزشی-تفریح و سوله های ورزشی از آن بهره میبرد.
ساختار ورزشگاه ها از پنج بخش اصلی شامل: سالن ورزشـگاه، فضـاهای جنبـی سـالن، فضاهای عمومی اداری، فضاهای پشتیبانی ورزشگاه و فضاهای آزاد و زمین هـای ورزشـی روبـاز تشـکیل می شود.
ابعاد سالن ورزشی حدود 60 درصد از کل مساحت زیر بنا است.
فضاهای جانبی سالن حدود 15 درصد از کل مساحت زیر بنا را در بر می گیرد.
فضاهای عمومی و اداری حدود 15 درصد از کل مساحت زیر بنا را اشغال می کند.
فضاهای پشتیبان ورزشگاه حدود 10 درصد از کل مساحت زیر بنا را در بر می گیرد.
فضاهای آزاد و محوطه های زمین های ورزشی سرباز، پارکینگ و محوطه سبز و دسترسی ها، 5 تا 10 برابر مساحت زیر بنای ورزشگاه در نظر گرفته می شود.
پس از مشخص شدن نوع رشته ورزشی و ابعاد زمین ورزشی باید متراژی را برای جایگاه تماشاچیان، تیم فیلم برداری، حاشیه دور زمین، نیمکت ذخیره و همراهان تیم و … اندیشید.
همینطور به اتاق های استراحت و رختکن، جلسه، مدیریت، حمام و نظافت، انبار، انتظار و در برخی موارد در سالن های بزرگ و حرفه ای به سالن رستوران و بوفه نیز نیاز داریم.
از این رو برای ساخت سوله ورزشی به تیم متخصص و حرفه ای مهندسی و ورزشی برای برنامه ریزی، طراحی و مشاوره در حوزه ساخت سوله ورزشی نیاز است.
هزینه ساخت سوله ورزشی با توجه به نوع سازه و ابعاد طول، عرض، ارتفاع و دهانه آن متفاوت می‌باشد، و کاملا متاثر از قیمت آهن و متریال می‌باشد.
متریال بنیادی سوله ها از جنس آهن، فولاد و پروفیل است. با توجه به طبیعت فلزات بکار رفته در استراکچر سوله در اثر گرمای تابستان و سرمای زمستان، گرم و سرد می شوند. اگر عایق مناسبی در پوشش سوله بکار نرود فرآیند سرد و گرم کردن سوله در فصول مختلف با توجه به تجمیع افرادی که داخل سوله قرار می گیرند، بسیار پر هزینه خواهد شد. می توان از پوشش هایی مانند ساندویچ پانل، پشم شیشه و پشم سنگ جهت صرفه جویی در مصرف انرژی در سوله استفاده کرد.
بهترین سوله برای سالن ورزشی، سوله سبک خرپایی می باشد، زیرا که هیچ محدودیتی در ساخت و ابعاد دهانه ندارد، و چون سوله با کاربری ورزشی نیاز به دهانه عریض دارد، و معمولا ابعاد این دهانه از 20 متر به بالا می‌باشد. این نوع سوله چون بدون ستون میانی ساخته میشود کاملا مناسب برای فضاهای ورزشی می‌باشد. سوله خرپایی علاوه بر سرعت در اجرا، از مقاومت و پایداری بسیار زیادی برخوردارند و موارد ایمنی سازه ای را میتوان در آن لحاظ کرد.
البته روش تیر ورقی هم نوع دیگری از سوله برای سالنهای ورزشی است. ولی ساخت سوله ورزشی به روش تیر ورقی بسیار قدیمی و سنگین می‌باشد، در نتیجه سوله سبک خرپایی مناسب تر می‌باشد.
سقف سوله ورزشی می تواند هم به صورت شیب دار و هم به صورت قوسی ساخته شود که هر کدام از این اقسام ویژگی‌های خاص خود را دارد.
ویژگی سوله خرپایی سبک در ساخت سوله ورزشی
سرعت اجرای بالا
هزینه‌ی کم ساخت سوله خرپا نسبت به سایر انواع سازه های ورزشی
وزن سازه ای بسیار پایین و سبک سازی شده به روش مدرن برای کاهش بار سازه ورزشی و کاهش قیمت تمام شده سوله ورزشی
مقاومت بالا در مقابل شرایط جوی و بارهای وارده مثل برف، زلزله، طوفان و…
برای طراحی نما و ظاهر این سوله هم هیچ محدودیتی ندارد و با توجه به کاربری و سلیقه کارفرما میتوان طراحی و اجرا کرد.
سوله خرپایی با قابلیت اجرا در ابعاد بزرگ بدون ستون میانی
امکان جدا شدن آسان قطعات چراکه تمام قطعات این نوع سوله با پیچ و مهره به هم متصل شده اند.
در ساخت استخرها، سالنهای چند منظوره ورزشهای توپی، سالنهای رزمی، سالنهای ورزشی ، ورزشگاه‌های بزرگ و… میتوان از سوله خرپایی سبک استفاده کرد.
امکان اجرا استخر، سالن ورزشی بسکتبال، سالن ورزشی والیبال، سالن ورزشی هندبال، سالن ورزشی فوتسال، سالن ورزشی بدمینتون، سالن ورزشی ورزشهای راکتی مثل بدمینتون و تنیس، سالن ورزشهای رزمی، سالن بدنسازی و کراسفیت حتی به صورت طبقاتی در این سوله ها وجود دارد.
گامهای اساسی برای طراحی و ساخت سوله و سالن چند منظوره ورزشی:
- تجهیز کارگاه
- خاک برداری و تسطیح خاک
- اجرای بهینه فونداسیون سوله و بتن ریزی
- نصب سریع سوله با استفاده از اتصالات پیچ و مهره ای
- کف سازی استاندارد و مناسب ورزشی
- اسکلت فلزی مخصوص سالن ورزشی مستحکم و با دوام
- اجرای سقف و نصب پوشش سقف
- کف سازی
- اجرای دیوار
- محوطه سازی و اجرا نما سالن ورزشی
- اجرا زیر فضاهای موجود و اساسی در سالن ورزشی مانند تاسیسات، رختکن، اتاق اداری، استراحتگاه، بوفه، دوش و سرویس‌های بهداشتی و..
- اجرا سیستم تهویه مناسب و مستمر هوای داخل سالن و سیستم تأمین بهینه گرمایش و سرمایش سالن
- عایق سازی صوتی سقف و دیوارها به منظور جلوگیری از انتقال آلودگی صوتی به خارج از سالن
- استفاده از پوشش سقفی مناسب، برای عایق سازی بهینه سالن نسبت به محیط بیرونی
- اجرا کفپوش مناسب با نوع ورزشهای مورد نظر اعم از PVC ورزشی، اپوکسی، گرانول، تارتان، تاتامی، چمن مصنوعی، هارد کورت و تایل کورت
- اجرا صندلی‌های تماشاچیان
- اجرا سیستم صوت و تصویر مناسب اماکن ورزشی
- اجرای نورپردازی مناسب فضاهای ورزشی
- اجرا ایمن سازی فضای ورزشی اعم از دیوار، ستون ها و سایر فضاهای موجود
- نجهیز اماکن ورزشی به دستگاه‌ها و لوازم و تجهیزات مورد نیاز ورزشی
- ساخت رختکن و کمد هوشمند باشگاهی
- هوشمند سازی اماکن ورزشی با استفاده از گیت‌های تردد و دوربین‌های نظارتی و حفاظتی
استانداردهای ساخت سوله ورزشی
استانداردهای خاصی باید در ساخت سوله ورزشی رعایت گردد که این استانداردها در کیفیت سوله ورزشی اثرگذار هستند و نیز باعث بالا رفتن قیمت سوله ورزشی می شود.
میزان نوردهی سالن ورزشی: میزان نور فضاهای ورزشی باید عمود بر دید ورزشکاران نبوده و شدت نور استاندارد نیز بین 600 تا 800 لوکس و در ارتفاع یک متری از سطح زمین باشد. پنجره های سوله های ورزشی باید حداقل حدود 90 سانتیمتر ارتفاع داشته باشند.
- ورزشگاه و سالنهای عمومی و تفریحی:۳۰۰ الی ۵۰۰ لوکس
- رختکن:۱۰۰ الی ۳۰۰ لوکس
- سالن استراحت:۱۰۰ الی ۳۰۰ لوکس
- محل تمرینات ورزشی:۲۰۰ الی ۳۰۰ لوکس
- راهرو و راه پله:۵۰ الی ۱۰۰ لوکس
- دفاتر عمومی:۲۰۰ الی ۳۰۰ لوکس
رنگ آمیزی سقف سوله ورزشی: سقف سوله های ورزشی باید به رنگ روشن رنگ آمیزی شود و در برابر رطوبت نیز مقاوم باشد.
دمای سالن ورزشی:درجه حرارت سالنهای ورزشی باید همواره بین 10 تا 22 درجه سانتیگراد در تعادل باشد.
عایق بندی سالن ورزشی: سالن های ورزشی باید دارای عایق کاری رطوبتی، صوتی و حرارتی باشند.
تهویه سالن ورزشی: یکی از مهمترین نیازهای هر سوله ورزشی و فضاهایی جانبی مانند رختکن، اداری، انبار و سرویس بهداشتی تهویه مناسب است.
کف سازی سوله ورزشی: در کف سوله‌های ورزشی باید مسیرهایی جهت انتقال فاضلاب در زمان ساخت سوله طراحی و اجرا شود. همچنین ساختار و جنس فرش کف و کفپوش سالن های ورزشی باید با نوع ورزشی که در آن انجام می شود مناسب باشو به درستی اجرا شده باشد.